ދެކުނުގެ އަތޮޅުތަކާއި މާލެ މުޑިއެރުމުގެ ސިއްރުތައް 14

ލިޔަމުން މިދަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިގަމުންދިޔަ ރަސްކަމުގެ ފަހު ބާބު ކަމަށްވާތީ އަދި އެރަސްކަމުގެ ހުތުރު ސިފަތަކުގެ ތެރެއިން އަތޮޅުތަކާއި މާލެ މުޑިއަރަން މެދުވެރިވި ސަބަބުތަކުގެ މައްޗަށް ކަމުގައިވާތީ މި ބާބާއި ހަމައިން މި ސިލްސިލާ ނިންމައިލާނަމެވެ. ނިންމައިލާނީ ރަސްކަން އުވިގެން ދިޔަގޮތާއި އޭގެފަހުން ހިގައިދިޔަ މުހިއްމު ބައެއް ކަންކަމުގެ މައްޗަށް އަލި އަޅުވައިލުމަށް ފަހުގައެވެ.

ރަސްކަން ނިމުމަކަށް އައުން
ވެލާނާގޭ ނާސިރު ބޮޑުވަޒީރުކަމަށް ވަޑައިގެންނެވީ މުހައެްމަދު ފަރީދުގެ ރަސްކަމުގައެވެ. ފަރީދަކީ ރަމްޒީ ރަސްކަލެކެވެ. ދައުލަތް ހިންގަވަނީ ބޮޑުވަޒީރެވެ. ރަސްކަމަކީ ޒަމާނަށް ނުފެތޭ ކަޓު ނިޒާމެއްކަމަށް ނާސިރަށް ފެނިވަޑައިގެން އަދި ދައުލަތުގެ އެންމެ އިސްވެރިކަން ނާސިރު އަމިއްލަފުޅަށް ބޭނުންފުޅުވުމުން ރަސްކަމުގެ ނިޒާމު އުވައިލެއްވުމަށް ނާސިރު ނިންމަވައިފިއެވެ. މިގޮތަށް މިކަން މެދުވެރިވުމުގައި މުހައްމަދު ފަރީދުގެ ޝަޚުސީ ބައެއް މައްސަލަތައްވެސް ހުއްޓެވެ. އޭގެތެރޭގައި އިލާހީ ގާނޫން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ބައެއްކަންކަން ފާޅުގައި މުހައްމަދު ފަރީދު ކުރެއްވުން ހިމެނެއެވެ. އެކަންކަމުގެ ތަފްސީލަކަށް ނުދާނަމެވެ.

ނާސިރަކީ ވެލާނާގޭ ނާސިރެވެ. ހުރަވީ ޚާންދާނުގެ ބޭފުޅެކެވެ. ހަމައެޔާއެކު ދިޔަމިގިލީ ޚާންދާނުގެވެސް ބޭފުޅެކެވެ. ނާސިރު ނިންމެވީ ރަސްކަން އުވަައިލައި ޖުމްހޫރިއްޔަތެއް އަލުން ގާއިމު ކުރުމަށެވެ. ފެންނަ ނުފެންނަ ވޯޓެއްވެސް ނަގައިގެންނެވެ. ރަސްކަން ބޭނުން ކަމަށް ފެންނަ މީހުން ނަގަން އޮތީ ތަރިއެކެވެ. ޖުމްހޫރިއްޔަތެއް ބޭނުން މީހުންނަށް ދިވެހި ރުކެކެވެ. ތަރިއަކީ އުޑުގައި ހުންނަ އެއްޗެއްކަމަށާއި ތަރިއަކީ އަތްފޯރާ ފަށަށް ތިރި ކުރެވޭނެ އެއްޗެއް ނޫންކަމަށް ބުނެފައި ރައްޔިތުން ދިވެހި ރުއް އިޚުތިޔާރުކޮށްފިއެވެ. ދިވެހީންގެ މައީޝަތާއި ގުޅި ލާމެހިފައިވާ އެއްޗަކީީ ދިވެހި ރުއް ކަމަށް ބުނެފައެވެ.

ކޮންމެއަކަސް 11 ނޮވެމްބަރު 1968 ގައި ވެލާނާގޭ ނާސިރު ރާއްޖޭގައި ޖުމްހޫރިއްޔަތެއް އިއުލާން ކުރައްވައި ރަސްކަން އުވާލައްވައި ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާގެ މަގާމަށް ވަޑައިގެންފިއެވެ. ހުރަވީ ރަސްކަން ނިމުމަކަށް ގެންނަވައި މުހައްމަދު ފަރީދު ގެއަށް ފޮނުވައިލައްވައިފިއެވެ. އައިރުގާނޫނީ ގޮތެއްގައި ދިޔަމިގިލީ ޚާންދާނުގެ ރަސްކަން ނިމުމަކަށް ގެނެސް ހުރާގޭ މުހައްމަދު މަނިކުފާނު ގާއިމުކުރި ހުރަވީ ބަގާވާތުގެ ރަސްކަމުގައި 192 އަހަރު ފަހުން ސިއްކަ ޖެއްސެވީ އިއްތިފާގުން ނަމަވެސް ދިޔަމިގިލީ ޚާންދާނުގެ ބޭފުޅެކެވެ. ފުވައްމުލަކަށް އުފަން އިބްރާހިމް ނާސިރެވެ.

ގަނޑުވަރު ތަޅައިލެއްވުން
ރަސްކަން އުވައިލެއްވުމަށްފަހު ނާސިރު އެންމެ އަވަހަށް ކުރެއްވި އެއްކަމަކީ ރަސްކަމުގެ ގަނޑުވަރުވެސް ތަޅައިލެއްވުމެވެ. ގަނޑުވަރު ތަޅައިލެއްވުމުގެ ބޭނުމަކީ ރަސްކަމުގެ ހުވަފެންދެކޭ މީހުން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ތިބުމާއެކު އެމީހުންގެ ހުވަފެންތަކުން ގަނޑުވަރު ފުހެލުމެވެ. ރަސްކަން އަލުން އިއާދަކުރަން ބޭނުންވާ މީހުންގެ ނާރެހަކީ މުހައްމަދު ފަރީދުގެ ކޮއްކޮ އިބްރާހިމް ފަރީދެވެ.

ގަނޑުވަރު ތަޅައިލެއްވުމަށްފަހު އެ ސަރަހައްދު ބަދަލު ކުރެވުނީ ޕާކަކަށެވެ. އެ ޕާކުގެ ނަމަކީ ސުލްތާން ޕާކެވެ. ސުލްތާން މިނަން ލެޓިނުން ލިޔެފައި އޮންނާތީ ގިނަބަޔަކު އެނަން ކިޔަމުން އައީ ސަލްޓަން މިގޮތަށެވެ. ކޮންމެއަކަސް ނަމުގެ އަސްލަކީ ރަސްކަލުންގެ ޕާކެވެ. މިޕާކު ހަދަން ވެގެން ގަނޑުވަރު ތަޅަން އުޅުނު މީހުންނަށް ރުނބަޔަކަށް ލާފާއި މަރާލާފައިވާ އިންސާނެއްގެ ކަށިތައް ފެނުނު ކަމަށްވެއެވެ. އަދި އެއީ ހުރާގޭ މުހައްމަދު މަނިކުފާނުގެ އަމުރަށް ދިޔަމިގިލީ ޚާންދާނުގެ ސުލްތާނު މުހައްމަދު ގިޔާސުއްދީން ރުނބަޔަކަށް ލާފައި ވަޅުލީމާ އެ ރަދުންގެ ކަށިތައް ކަމުގައިވެސް ބުނެވުނެވެ.

ތާރީޚު ލިޔާ ގިނަ މީހުން ބުރަވަނީ ގިޔާސުއްދީނު ރަދުން ވާދޫ ކަނޑަށް ފައްތައިލީ ކަމުގައެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބުނާގޮތުގައި އެރަދުން އަވަހާރަނުވަނީސް ހުޅުދެލީ ދޯންޏެއްގެ ބަޔަކު އެރަދުން ނަގައިގެން މާލެ ގެނެސް ގަނޑުވަރަށް ވެއްދިއެވެ. ދެން އެތަނުން ހުރާގޭ މުހައްމަދު މަނިކުފާނުގެ އަމުރަށް ރުނބަޔަކަށް ލާފައި ގަނޑުވަރު ތެރޭގައި ވަޅުލީއެވެ.

ކޮންމެ ގޮތަކަށް ކަން ހިނގާފައި އޮތަސް ގަނޑުވަރު ތެރޭން އިންސާނުންގެ ކަށިތައް ފެނުނެވެ. އެއީ ހުރަވީ ބަގާވާތުގެ ރަސްކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި އެކި ދުވަސްވަރު ސިއްރުން މަރާލާފައިވާ މީހުންކަމީ ޔަގީންކަމެކެވެ. ފެނުނު ކަށިތަކުގެ ތެރޭގައި ގިޔާސުއްދީނުގެ ކަށި ހިމެނޭކަން ނުވަތަ ނޫންކަން އެއީ ދެން ދުވަހަކުވެސް ބަޔަކަށް ޔަގީން ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. ވެލާނާގޭ ނާސިރަކީ ގިޔާސުއްދީނުގެ އައުލާދު ކަމަށްވާތީ ފެނުނު ކަށިތައް އިހުތިރާމާއެކު ވަޅުލުމަށް ނާސިރު އަމުރު ކުރެއްވިއެވެ. މި ލިޔުން ލިޔާމީހާއަށް އެ ކަށިތައް ފަހުން ވަޅުލެވުނުތަނެއް އެގިގެނެއް ނުވެއެވެ.